Γαζής, Άνθιμος

Γαζής, Άνθιμος
(Μηλιές Πηλίου 1758; – Σύρος 1828). Διδάσκαλος του Γένους και Φιλικός. Μετά τις σπουδές του στη γενέτειρά του και στην Κωνσταντινούπολη, εγκαταστάθηκε το 1796 στη Βιέννη ως εφημέριος του ναού της ελληνικής παροικίας της πόλης. Η δράση του όμως υπήρξε ευρύτερη: εκδοτική, συγγραφική και πολιτική. Από το 1799 έως το 1812 εξέδωσε διάφορα έργα (μαθηματικά, αστρονομικά, ιστορικά, γεωγραφικά) Ελλήνων ή ξένων συγγραφέων, συνήθως σε δική του μετάφραση. Από τα δικά του συγγράμματα πρέπει να μνημονευθεί η δίτομη Ελληνική Βιβλιοθήκη (1807), με βιογραφίες αρχαίων συγγραφέων, και το μνημειώδες τρίτομο Λεξικό της αρχαίας ελληνικής (1809-16). Στο μεταξύ, από το 1811 έως το 1814, εξέδιδε το δεκαπενθήμερο περιοδικό Ερμής ο Λόγιος, από τις στήλες του οποίου ο Γ. παρακολουθούσε και σχολίαζε τα φιλολογικά γεγονότα και τα πνευματικά κινήματα της κεντρικής Ευρώπης. Ήταν το πιο αξιόλογο ελληνικό περιοδικό των προεπαναστατικών χρόνων. Οπαδός του Αδαμάντιου Κοραή, αν και είχε δικές του απόψεις σε άλλα ζητήματα, ο Γ. πίστευε ότι μόνο μετά την πνευματική αφύπνιση του Γένους θα ήταν δυνατή η απελευθέρωση της Ελλάδας. Ξεκινώντας από την πεποίθηση αυτή, ίδρυσε το 1814, μαζί με τον Καποδίστρια και άλλους διαπρεπείς Έλληνες, τη Φιλόμουσο Εταιρεία της Βιέννης, με σκοπούς άμεσα φιλολογικούς και πολιτιστικούς, απώτερα όμως πολιτικούς. Στα χρόνια αυτά, τη δραστηριότητα αλλά και τις οικονομίες του απορρόφησε και ένα άλλο σχέδιο: η ίδρυση μιας σχολής ανώτερης στάθμης στο χωριό του, τις Μηλιές. Το 1817 έφτασε στην Οδησσό για να συλλέξει συνδρομές υπέρ της σχολής. Εκεί τον πλησίασε ο Σκουφάς και του πρότεινε να μυηθεί στη Φιλική Εταιρεία. Ο Γ. δίστασε, επειδή φοβήθηκε ότι το κίνημα ήταν πρόωρο. Κατέβηκε στις Μηλιές και μαζί με τον στενό του φίλο και λόγιο Γρηγόριο Κωνσταντά εργάστηκε για την καλύτερη οργάνωση της σχολής, που είχε αρχίσει να λειτουργεί από το 1815. Εκεί τον συνάντησε ο Ξάνθος το 1818 και διέλυσε τους δισταγμούς του. Αισιόδοξος και ενθουσιώδης καθώς ήταν, ο Γ. ανέλαβε με ζήλο την αποστολή του: μύησε νέα μέλη στην Εταιρεία, συνεννοήθηκε με ντόπιους οπλαρχηγούς και προετοίμασε τα πνεύματα. Τον Μάιο του 1821, φορώντας τα άμφιά του αλλά και ζωσμένος τα άρματα, κήρυξε την Eπανάσταση στη Μαγνησία. Κατά την περίοδο του Αγώνα ήταν μέλος του Αρείου Πάγου και έλαβε μέρος σε όλες τις εθνοσυνελεύσεις. Αργότερα παραμερίστηκε και αναγκάστηκε να γίνει σχολάρχης στην Τήνο και μετά στη Σύρο, όπου και πέθανε. Ο Άνθιμος Γαζής, Διδάσκαλος του Γένους και Φιλικός, ανέπτυξε πλούσια συγγραφική, εκδοτική και πολιτική δραστηριότητα.

Dictionary of Greek. 2013.

Игры ⚽ Нужно решить контрольную?

Look at other dictionaries:

  • Газис, Антимос — Антимос Газис. Антимос Газис (греч. Άνθιμος Γαζής Милиес, Пелион 1758 г.  …   Википедия

  • Πήλιο — I Βουνό της ανατολικής Θεσσαλίας, που αρχίζει από το ακρωτήριο Δερματά και με νοτιοανατολική διεύθυνση απολήγει στο ακρωτήριο Τραχήλι, στον Παγασητικό κόλπο, σχηματίζοντας τη χερσόνησο της Μαγνησίας. Ψηλότερη κορυφή του είναι το Πλιασίδι (1.551 μ …   Dictionary of Greek

  • Φιλική Εταιρεία — Ελληνική μυστική οργάνωση πατριωτικού χαρακτήρα, που ιδρύθηκε το πρώτο δεκαπενθήμερο του 1814, με σκοπό την προετοιμασία και την πραγματοποίηση του απελευθερωτικού αγώνα των Ελλήνων εναντίον του οθωμανικού ζυγού. Η Φ.Ε. αποτέλεσε τον τελευταίο… …   Dictionary of Greek

  • Ερμής ο Λόγιος — Τίτλος του πρώτου ελληνικού περιοδικού. Κυκλοφορούσε κάθε δεκαπέντε ημέρες στη Βιέννη από την 1η Ιανουαρίου 1811 έως την 1η Μαΐου 1821. Ιδρυτής και πρώτος διευθυντής του (1811 14) ήταν ο γνωστός διδάσκαλος του Γένους Άνθιμος Γαζής και αργότερα… …   Dictionary of Greek

  • Φιλόμουσος Εταιρεία — Ελληνική εκπολιτιστική οργάνωση των αρχών του 19ου αι. Ιδρύθηκε στην Αθήνα το 1813 με την ενθάρρυνση κυρίως Άγγλων λογίων και αρχαιολατρών. Η δημιουργία οργανώσεων του τύπου της Φιλομούσου Εταιρείας ανήκει στο πλαίσιο των προσπαθειών των Ελλήνων… …   Dictionary of Greek

  • διαφωτισμός — Ιδεολογικό και πολιτιστικό κίνημα του 18ου αι., που επεκτάθηκε σχεδόν σε όλους του κύκλους των πνευματικών ανθρώπων της Ευρώπης, αλλά είχε τα κέντρα ακτινοβολίας του και τους σημαντικότερους εκπροσώπους του αρχικά στην Αγγλία και αργότερα κυρίως… …   Dictionary of Greek

  • Δρίζης, Κωνσταντίνος — (19ος αι.). Αγωνιστής του 1821. Καταγόταν από τη Μακρινίτσα του Πηλίου. Πριν την Επανάσταση ήταν έμπορος στη Βενετία. Μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία (1818) και επέστρεψε στην Ελλάδα για να εργαστεί για τη διάδοση των ιδεωδών της. Όταν έφτασαν στον… …   Dictionary of Greek

  • Ελλάδα - Εκπαίδευση — Η ΠΡΟΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΟΙ ΜΕΓΑΛΟΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΙ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ Είναι οι λόγιοι της προεπαναστατικής περιόδου (β΄ μισό 18ου αιώνα μέχρι την κήρυξη της επανάστασης) οι οποίοι, προσβλέποντας στην πνευματική αναγέννηση του Γένους, που θα έφερνε και την… …   Dictionary of Greek

  • Θεσσαλία — I Ιστορική γεωγραφική περιοχή και περιφέρεια (13.903 τ. χλμ., 753.888 κάτ.) της ηπειρωτικής Ελλάδας. Στα Α συνορεύει με τη δυτική Μακεδονία, στα Δ με την Ήπειρο, στα Ν με τη Στερεά Ελλάδα, και στα Α βρέχεται από το Αιγαίο πέλαγος. Η Θ. διαιρείται …   Dictionary of Greek

  • Μηλέες — Ονομασία επτά οικισμών. 1. Ορεινός οικισμός (υψόμ. 560 μ., 263 κάτ.) του νομού Άρτης. Βρίσκεται στο ανατολικό άκρο του νομού, 69 χλμ. ΒΑ της Άρτας. Υπάγεται διοικητικά στον δήμο Τετραφυλίας. Παλαιότερα ονομαζόταν Γρέβια. 2. Ημιορεινός οικισμός… …   Dictionary of Greek

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”